Ở Việt Nam, OCD thường được hiểu nhầm là bệnh tâm lý liên quan đến sự cứng nhắc, gọn gàng, sạch sẽ hoặc quan niệm rập khuôn về các hành vi. Nhưng thực tế, OCD (Obsessive-Compulsive Disorder) là một rối loạn tâm lý nghiêm trọng, khiến người bệnh phải chịu đựng những suy nghĩ, cảm xúc và hành động bất thường không mong muốn, đôi khi rất khó kiểm soát và gây ảnh hưởng đến cuộc sống của họ. Rất quan trọng để nhận ra và điều trị OCD đúng cách để giúp người bệnh có cuộc sống tốt hơn.

Một số hiểu nhầm phổ biến về rối loạn cưỡng chế (OCD):

1. OCD chỉ là về sự ngăn nắp: Mặc dù sạch sẽ và ngăn nắp có thể là một triệu chứng của OCD, nhưng nó không dành riêng cho nó. OCD có thể biểu hiện theo nhiều cách, bao gồm suy nghĩ xâm nhập, nghi thức cưỡng chế và nỗi sợ hãi dai dẳng có thể dẫn đến lo lắng.

2. Những người mắc chứng OCD chỉ kén chọn hoặc cầu toàn: Mặc dù tính cầu toàn và chú ý đến từng chi tiết là những đặc điểm thường liên quan đến OCD, nhưng chúng không giống nhau. Người mắc chứng OCD có thể khao khát sự hoàn hảo, nhưng điều đó thường bị thúc đẩy bởi nỗi sợ hãi về điều gì đó tồi tệ sẽ xảy ra nếu họ không làm mọi việc đúng cách.

3. OCD không phải là một bệnh tâm thần nghiêm trọng: OCD có thể là một chứng rối loạn suy nhược ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống hàng ngày, các mối quan hệ và sức khỏe tâm thần tổng thể của một người. Đó không chỉ là một thói quen hay đặc điểm tính cách có thể dễ dàng bỏ qua.

4. OCD rất hiếm: OCD phổ biến hơn mọi người nghĩ, ước tính ảnh hưởng đến khoảng 1-2% dân số trên toàn thế giới.

5. Những người mắc chứng OCD có thể ngừng hành vi cưỡng chế của họ nếu họ muốn: Nó không đơn giản như "chỉ cần dừng lại". OCD là một chứng rối loạn phức tạp thường cần can thiệp điều trị, bao gồm dùng thuốc và liệu pháp nhận thức-hành vi (CBT), để kiểm soát các triệu chứng một cách hiệu quả.

6. OCD là kết quả của việc nuôi dạy con cái tồi tệ hoặc một điểm yếu cá nhân: OCD là do sự kết hợp của các yếu tố di truyền và môi trường, chẳng hạn như hóa chất trong não, chấn thương thời thơ ấu và căng thẳng. Đó không phải là thứ mà mọi người có thể kiểm soát và họ mắc phải nó không phải lỗi của họ.

7. OCD có nghĩa là ai đó bị điên hoặc bạo lực: Những người mắc chứng OCD vốn dĩ không nguy hiểm hoặc bạo lực. Họ thường có những nỗi sợ hãi phi lý dẫn đến hành vi cưỡng chế, nhưng họ không hung hăng hoặc nguy hiểm đối với người khác.

Đây chỉ là một vài trong số nhiều quan niệm sai lầm về OCD. Điều cần thiết là giáo dục bản thân và những người khác hiểu chính xác về chứng rối loạn này và hỗ trợ những người bị ảnh hưởng bởi nó.

Làm thế nào bạn bè và gia đình có thể giúp đỡ một người OCD.

1. Hiểu về chứng rối loạn: Bước đầu tiên trong việc giúp đỡ một người mắc chứng OCD là hiểu về chứng rối loạn. Tìm hiểu về các triệu chứng OCD, yếu tố kích hoạt và cách nó ảnh hưởng đến cuộc sống của họ.

2. Hãy hỗ trợ và kiên nhẫn: OCD có thể là một tình trạng khó giải quyết, vì vậy việc thể hiện sự hỗ trợ và kiên nhẫn có thể hữu ích. Tránh phán xét hoặc chỉ trích họ vì sự ép buộc hoặc ám ảnh của họ.

3. Khuyến khích họ tìm kiếm sự trợ giúp chuyên nghiệp: OCD là một tình trạng sức khỏe tâm thần cần được điều trị thích hợp. Khuyến khích người thân của bạn tìm kiếm sự giúp đỡ chuyên nghiệp và đề nghị giúp họ tìm nhà trị liệu hoặc cố vấn phù hợp.

4. Giúp họ kiểm soát căng thẳng: Căng thẳng và lo lắng có thể gây ra các triệu chứng OCD, vì vậy hãy giúp người thân của bạn tìm cách kiểm soát căng thẳng. Gợi ý các kỹ thuật thư giãn như thiền, yoga hoặc các bài tập hít thở sâu.

5. Tránh tạo điều kiện cho hành vi ép buộc: Mặc dù bạn có thể muốn nhượng bộ hành vi ép buộc của người thân để xoa dịu sự lo lắng của họ, nhưng điều đó chỉ củng cố hành vi. Thay vào đó, hãy khuyến khích họ chống lại sự thôi thúc và làm việc với họ để tìm ra các cơ chế đối phó thay thế.

6. Luôn lạc quan và hy vọng: Điều cần thiết là luôn lạc quan và hy vọng về sự phục hồi của người thân yêu của bạn. Hãy nhớ rằng nếu được điều trị và hỗ trợ đúng cách, hầu hết những người mắc chứng OCD đều có thể có cuộc sống viên mãn.