Trầm cảm cười mô tả việc một người che giấu sự trầm cảm sau nụ cười. Người mắc trầm cảm cười có vẻ ngoài vui vẻ nhưng thực tế, họ có thể đang trải qua cảm giác tuyệt vọng và buồn bã bên trong.

Vì họ có thể che giấu triệu chứng trầm cảm của mình rất tốt nên những người mắc trầm cảm cười thường không được điều trị theo đúng nhu cầu của họ.

Những người sống chung với loại trầm cảm không được điều trị này có thể có nguy cơ tự làm tổn thương bản thân và tử vong do tự tử cao hơn. Mặc dù có thể khó nhận ra, nhưng bác sĩ có thể điều trị trầm cảm cười bằng thuốc và các liệu pháp hành vi khác.

Trầm cảm cười là gì?

Trầm cảm cười không phải là chẩn đoán y khoa. Thay vào đó, đây là thuật ngữ mà các chuyên gia sức khỏe tâm thần sử dụng để mô tả những người mắc rối loạn trầm cảm nhưng lại che giấu các triệu chứng của mình với người khác.

Những người mắc trầm cảm cười có thể tiếp tục hầu hết các hoạt động hàng ngày, nhưng họ đang sống riêng với một rối loạn khí sắc nghiêm trọng.

Trầm cảm không giống như nỗi buồn thoáng qua hay những cảm giác buồn bã nhất thời. Với nỗi buồn thông thường, thường có lý do đằng sau nó và nó kéo dài một thời gian ngắn trước khi biến mất.

Với trầm cảm, thường thì nỗi buồn không thuyên giảm trong thời gian dài, khiến một người cảm thấy không có cách nào để giải tỏa cảm giác u ám và tuyệt vọng của họ. Trầm cảm là một trạng thái chiếm trọn tâm trí và kéo dài liên tục, có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng hoạt động của một người.

Trầm cảm là một rối loạn khí sắc phổ biến. Trên toàn cầu, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) ước tính có khoảng 280 triệu người trên toàn thế giới mắc  trầm cảm.

Mọi người có thể cố gắng che giấu triệu chứng trầm cảm của mình sau một nụ cười vì một số lý do. Những lý do này có thể bao gồm:

• Họ lo lắng về những gì người khác sẽ nghĩ
• Họ không muốn làm phiền người khác
• Họ sợ mất việc
• Họ nghĩ rằng trầm cảm sẽ biến mất nếu họ giả vờ vui vẻ
• Họ có thể không nhận ra rằng họ đang mắc trầm cảm
• Họ không biết cách để được giúp đỡ

Các triệu chứng và dấu hiệu của trầm cảm cười

Mặc dù bề ngoài luôn mỉm cười và giả vờ hạnh phúc, những người mắc trầm cảm cười vẫn gặp phải các triệu chứng trầm cảm điển hình.

Các triệu chứng có xu hướng phát triển dần dần qua nhiều ngày hoặc nhiều tuần và có thể rất khác nhau tùy theo từng người. Chúng có thể bao gồm:

• Tâm trạng trầm uất
• Mệt mỏi, thiếu năng lượng hoặc kiệt sức
• Những cơn cáu kỉnh hoặc thay đổi tâm trạng đột ngột
• Lo âu hoặc có xu hướng lo lắng
• Những suy nghĩ lặp đi lặp lại về cái chết hoặc ý tưởng/ý định tự tử
• Cảm giác vô giá trị, tội lỗi hoặc tuyệt vọng
• Những suy nghĩ ám ảnh lặp đi lặp lại hoặc những suy nghĩ xâm nhập
• Mất hứng thú với những hoạt động từng yêu thích
• Thay đổi về cảm giác thèm ăn hoặc cân nặng
• Tránh né các tương tác hoặc sự kiện xã hội
• Khó tập trung hoặc đưa ra quyết định
• Vấn đề về giấc ngủ

Những người đang phải đối mặt với các dạng trầm cảm điển hình có thể có ý định tự tử nhưng không có năng lượng để hành động.

Tuy nhiên, vì những người mắc trầm cảm cười vẫn có thể đi làm và trông như thể họ vẫn ổn, họ có thể có năng lượng để lên kế hoạch và kết thúc cuộc đời mình bằng cách tự tử.

Ẩn sau nụ cười

Mặc dù có nhiều dạng trầm cảm khác nhau, việc che giấu trầm cảm sau nụ cười có thể xảy ra với bất kỳ rối loạn khí sắc nào sau đây:

Rối loạn trầm cảm chủ yếu

Rối loạn trầm cảm chủ yếu là cảm giác buồn dai dẳng và mất hứng thú với những thứ thường mang lại niềm vui, cùng với các triệu chứng cụ thể khác. Các triệu chứng phải xuất hiện hàng ngày trong ít nhất 2 tuần.

Rối loạn lưỡng cực

Rối loạn này bao gồm cả giai đoạn hưng cảm (cao) và trầm cảm (thấp), xen kẽ là những khoảng thời gian tâm trạng bình thường.

Rối loạn trầm cảm do chất hoặc thuốc

Với loại rối loạn này, các triệu chứng trầm cảm bắt đầu ngay sau khi một người sử dụng hoặc ngừng sử dụng chất kích thích (chất gây nghiện) hoặc thuốc kê đơn. 

Các chất kích thích có thể gây ra loại trầm cảm này bao gồm rượu, opioid (nhóm các chất giảm đau mạnh), cần sa, cocaine và amphetamine. 

Nhiều loại thuốc kê đơn, bao gồm thuốc tránh thai dạng uống và thuốc chẹn beta mà mọi người thường sử dụng, có liên quan đến việc tăng nguy cơ trầm cảm.

Rối loạn trầm cảm do tình trạng bệnh lý y khoa 

Trầm cảm có thể xảy ra đồng thời với các bệnh lý y khoa khác, chẳng hạn như ung thư, đái tháo đường và bệnh Parkinson.

Rối loạn cảm xúc theo mùa

Rối loạn cảm xúc theo mùa (Seasonal affective disorder), hay SAD, còn được gọi là rối loạn trầm cảm chủ yếu theo mùa. Đây là rối loạn trầm cảm chỉ xảy ra vào những tháng mùa đông khi có ít ánh sáng mặt trời tự nhiên.

Rối loạn trầm cảm dai dẳng

Đôi khi được gọi là loạn khí sắc (dysthymia) hoặc trầm cảm nhẹ, những người mắc chứng rối loạn trầm cảm dai dẳng trải qua các giai đoạn trầm cảm chủ yếu, cũng như các triệu chứng nhẹ hơn kéo dài ít nhất 2 năm.

Khi nào cần gặp bác sĩ

Trầm cảm là một nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng có thể gây ra hậu quả nặng nề cho người mắc và những người thân yêu của họ.

Trầm cảm có thể không phải lúc nào cũng dễ nhận biết. Cơ quan Y tế dự phòng Hoa Kỳ - United State Preventive Services Task Force (USPSTF) và Học viện Bác sĩ Gia đình Hoa Kỳ - American Academy of Family Physicians khuyến nghị sàng lọc trầm cảm ở người lớn. USPSTF cũng khuyến nghị như vậy đối với bất kỳ ai từ 12 tuổi trở lên.

Những người có bất kỳ triệu chứng trầm cảm nào cũng nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ để xác định phương pháp điều trị nào có thể giúp ích.

Trầm cảm có thể dẫn đến tử vong do tự tử trong một số trường hợp. Bất kỳ cá nhân nào bày tỏ ý định hoặc kế hoạch tự tử đều không nên bị bỏ lại một mình.

Điều trị trầm cảm cười

Các bác sĩ điều trị trầm cảm cười tương tự như bất kỳ rối loạn trầm cảm nào khác. Phương pháp điều trị khác nhau, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và thường bao gồm sự kết hợp của các phương pháp điều trị.

Phương pháp điều trị có thể bao gồm:

Thuốc

Có một số loại thuốc kê đơn có thể điều trị trầm cảm. Có thể mất vài tuần trước khi thuốc bắt đầu có tác dụng.

Một người mắc trầm cảm nên được bác sĩ theo dõi chặt chẽ trong thời gian này.

Trị liệu tâm lý

Trị liệu tâm lý, còn được gọi là liệu pháp trò chuyện, là một kỹ thuật điều trị mà các chuyên gia sức khỏe tâm thần sử dụng để giúp một người hiểu được suy nghĩ và cảm xúc của họ nhằm học các kỹ năng ứng phó lành mạnh.

Có nhiều loại trị liệu tâm lý khác nhau, bao gồm trị liệu nhận thức, trị liệu  tâm động học, trị liệu nhóm, trị liệu tương tác cá nhân và trị liệu gia đình.

Làm thế nào để giúp đỡ người mắc trầm cảm cười

Có nhiều cách mọi người có thể làm để giúp đỡ người đang mắc trầm cảm cười.

Điều đầu tiên là khuyến khích người mắc trầm cảm cười hoặc bất kỳ loại trầm cảm nào khác đi khám bác sĩ, chuyên gia sức khỏe tâm thần hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe khác.

Những cách khác để giúp đỡ bao gồm:

• Đi cùng người đó đến cuộc hẹn khám bệnh hoặc giúp sắp xếp phương tiện đi lại của họ
• Cung cấp sự chấp nhận, hỗ trợ và khuyến khích không phán xét
• Không bao giờ hạ thấp các ý tưởng tự sát, mà thay vào đó là giúp liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ điều trị nếu họ cảm thấy muốn tự tử
• Mang bữa ăn, cung cấp dịch vụ chăm sóc trẻ em, giúp dọn dẹp nhà cửa hoặc bầu bạn với họ
• Theo dõi những thay đổi trong hành vi hoặc thói quen

Nếu một người mắc trầm cảm cười hoặc bất kỳ rối trầm cảm nào hủy bỏ kế hoạch khám bệnh hoặc không trả lời điện thoại, điều quan trọng là phải cố gắng liên lạc với họ.

Sẽ rất có ý nghĩa nếu một người đang mắc trầm cảm biết rằng họ không hề đơn độc. Với điều trị phù hợp và thời gian, họ hoàn toàn có thể cảm thấy khá hơn.